Subdoelstelling
Aanpak ondermijnende criminaliteit
Ondermijning betekent dat de bovenwereld en de onderwereld met elkaar verweven raken. De onderwereld maakt gebruik van structuren in de bovenwereld, die de rechtsorde ernstig kunnen aantasten. Het recent verschenen rapport “De achterkant van Amsterdam” geeft een beeld van ondermijning zoals dat op kleinere schaal ook in Velsen speelt. Zo worden vergunningen gebruikt voor het witwassen van geld en worden woningen gebruikt voor de productie van drugs en de handel in drugs. Drugscriminelen doen ook zaken met veelal sociaal zwakkere jongeren die worden ingezet als bijvoorbeeld handelaren. Op kleinere schaal komt dit in iedere gemeente voor, ook in Velsen. Een actieve rol van de gemeente is dan ook vereist. De omvang van de problematiek moet in kaart worden gebracht en een repressief beleid moet worden ingezet. Voorkomen moet worden dat jongeren en sociaal zwakkeren worden ingezet bij ondermijnende criminele activiteiten.
Wij zetten in op het creëren en vergroten van het bewustzijn en de weerbaarheid bij medewerkers, inwoners, ondernemers en andere partners. Alleen als er sprake is van bewustzijn kunnen zij signalen van ondermijning melden. Dergelijke signalen kunnen vervolgens leiden tot de aanpak van concrete casussen. Het creëren van meer bewustzijn is ook belangrijk, omdat veel ondermijnende activiteiten spelen zich afspelen in een grijs gebied. Mensen die zelf geen criminele activiteiten uitvoeren, kunnen ze (bewust of onbewust) wel mogelijk maken.
Verder werken we aan het verbeteren van de informatiepositie als het gaat om ondermijnende activiteiten in de gemeente. Dat vormt de basis voor een gerichtere aanpak op verschillende vormen van ondermijning.
In de aanpak werken we samen met verschillende partners, waaronder het Openbaar Ministerie, de politie, de belastingdienst en andere gemeenten.
Bibob
Bij vergunningaanvragen voor bijvoorbeeld een nieuwe horecagelegenheid of grote bouwactiviteiten vindt een toets plaats om te voorkomen dat deze vergunningen worden gebruikt voor criminele activiteiten die ook ondermijnend kunnen werken. Deze controle heet de Bibob-toets. De regels daarover staan in het Bibobbeleid gemeente Velsen. Samen met Beverwijk, Heemskerk en Uitgeest onderzoeken we of het Bibobbeleid meer geharmoniseerd kan worden.
Drugsaanpak
Wanneer de politie in een pand een hennepkwekerij, een harddrugslaboratorium of een handelshoeveelheid drugs aantreft kan de burgemeester dat pand sluiten. Het doel daarvan is om het pand uit het drugscircuit te verwijderen, de loop uit het drugspand te halen en de bekendheid als verkooppunt te verminderen. We treffen steeds vaker drugspanden aan in de gemeente en daarop wordt streng opgetreden.
High impact crimes
In Velsen ligt het slachtofferschap van veelvoorkomende vormen van criminaliteit en overlast iets hoger dan gemiddeld in Nederland. Dit blijkt uit de Veiligheidsmonitor. Op deze high impact crimes (HIC) willen wij (blijven) inzetten om de mensen bewust te maken van de impact die het heeft op slachtoffers. Bij de bestrijding van criminaliteit en overlast wordt het slachtoffer dan ook meer centraal gesteld. De accenten voor de aanpak zullen jaarlijks worden bijgesteld. We zien namelijk in de cijfers dalingen maar ook stijgingen van HIC’s in de politiecijfers. Het vraagt om een meer (wijk- of buurt-) gerichte en flexibele aanpak, omdat niet elke HIC in elke wijk even ernstig scoort.
Veilige havens
In 2016 werd het project Fabricius afgerond. Dat was een integraal project in het havengebied van Velsen, meer specifiek IJmuiden, waarbij de gemeente, de politie, het Openbaar Ministerie, de douane, de marechaussee, de belastingdienst en ondernemers met elkaar hebben samengewerkt aan een veilige haven. Dit project is overgegaan in het Haventeam en werd een Bedrijven Investeringszone (BIZ) opgezet, waarin sindsdien ondernemers met elkaar samenwerken voor een veilig ondernemersklimaat.
Het blijft van belang om in te zetten op een veilige haven, zeker vanwege de uittreding van Groot-Brittannië uit de Europese Unie. Het kan gevolgen hebben voor de havens van Velsen, zoals een toename van migranten, mensensmokkel/-handel en prostitutie of andere vormen van (haven-)criminaliteit zoals drugshandel en maritieme smokkel.
Cybercriminaliteit
Criminaliteit speelt zich steeds vaker online en daarmee grensoverschrijdend af. Online criminaliteit vereist een andere aanpak, omdat bij de daders andere risicofactoren aan de orde zijn dan bij de meer traditionele vormen van criminaliteit. Verder blijkt uit de Veiligheidsmonitor dat de aangiftebereidheid van cybercriminaliteit laag is. Slachtoffers van deze delicten stappen zelden naar de politie. Ook hebben daders niet altijd door dat ze een strafbaar feit begaan. Velsen wil voorlichting organiseren en slachtoffers van deze delicten stimuleren zich vaker te melden bij de politie.
Inzet handhaving openbare ruimte
In 2020 komt er extra inzet op handhaving in de openbare ruimte. Dat is nodig om de geldende regels in de openbare ruimte adequaat en strikt te handhaven. De politie trekt zich op steeds meer vlakken terug, waardoor meer inzet van de handhavers is gewenst. Handhavers richten zich op de aanpak van overlast en kleine ergernissen en andere feiten die de leefbaarheid aantasten (denk aan overlast van jeugd, afval, honden en parkeren). De noodzakelijke extra inzet zal zich met name in de zomerperiode richten op het strand en op evenementen.
Vuurwerk tijdens de jaarwisseling
Eind 2017 is er in de raad gesproken over de mogelijkheid om als gemeente één of meer vuurwerkshows te organiseren tijdens de jaarwisseling. Dit n.a.v. een motie van D66V en de ChristenUnie. De motie is ingetrokken, maar heeft wel geleid tot een traject waarbij de mogelijkheden hiertoe zijn onderzocht. Onderzocht is wat er in den lande speelt en is in samenspel met inwoners bekeken hoe het in Velsen speelt.
In juni 2019 is een raadsessie, op basis van de bevindingen en discussie, de wens uitgesproken om ook in Velsen te experimenteren met een vuurwerkshow. Een nadere uitwerking wordt nog aan de raad voorgelegd.
Een nieuwe post voor de reddingsbrigade en wind- en watersporters
De stranden van IJmuiderslag, IJmuiden aan Zee en Strand Noordpier hebben zich de afgelopen jaren steeds meer geprofileerd als dé hotspot op het gebied van wind- en watersport en durfsporten. De voorzieningen op het strand kunnen nog verder worden uitgebreid met kleedruimtes, douches, kluisjes, verhuur en opslag materialen. Voor strand Noordpier schetsten ondernemers een plan voor een bouwwerk waar een post voor de Reddingsbrigade en een voorziening voor wind- en watersporters gecombineerd kunnen worden. In 2020 wordt het ontwerp definitief en wordt een vergunning aangevraagd.
Pilot gebiedsgebonden werken
We starten in drie wijken met een pilot gebiedsgebonden werken. De gemeente wil met deze nieuwe vorm van werken beter aansluiten bij de leefwereld van inwoners en bedrijven. Zo blijkt uit de Veiligheidsmonitor blijkt dat bijvoorbeeld criminaliteit, overlast en onveiligheid zich concentreren op bepaalde plekken.
Onderdeel van de pilot is dat zij meer worden betrokken bij ontwikkelingen in hun woon- en leefomgeving. Soms kan een gemeentelijke taak bijvoorbeeld beter, goedkoper of met meer betrokkenheid door inwoners worden uitgevoerd. In de verschillende wijken wordt geëxperimenteerd met verschillende vormen van zeggenschap en betrokkenheid (samenspel).
Aanpak agressieve honden
In de afgelopen jaren hebben zich met regelmaat ernstige bijtincidenten voorgedaan in Nederland. Om het aantal incidenten terug te dringen werkt het rijk een aantal maatregelen uit. Op lokaal niveau hebben wij werkafspraken met de politie over de aanpak van agressieve honden. Deze werkafspraken worden omgezet in beleid waarin wordt uitgewerkt welke maatregelen we nemen na bijtincidenten.
Reguliere activiteiten
Integraal Meerjarenbeleidsplan Veiligheid
De 34 gemeenten in Noord-Holland, het Openbaar Ministerie en de nationale politie in de politie-eenheid Noord-Holland stellen elke vier jaar een Integraal Meerjarenbeleidsplan Veiligheid (IMV) op. Daarin staan gezamenlijke doelstellingen voor de aanpak van veiligheidsknelpunten in Noord-Holland. Dat plan loopt vanaf 2019 tot en met 2022.
Veiligheidsplan Velsen: kort, krachtig en flexibel
Velsen heeft ook een lokaal veiligheidsplan. Tot nu toe maakte de gemeente elke vier jaar een veiligheidsplan met prioriteiten. Vanaf 2019 is dat jaarlijks een kort, krachtig en flexibel plan. Dat sluit aan bij de tijdsgeest: de ontwikkelingen in de maatschappij volgen elkaar snel op. Dat is ook te zien in het veiligheidsdomein. Zwaartepunten in het beleid kunnen lokaal jaarlijks verschillen. Dat betekent ook dat de gemeente een actueel beeld van veiligheidsproblemen moet hebben.
Handhaving openbare orde
De burgemeester is verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde. Bij voorkeur voorkomt hij verstoring van de openbare orde. Als er toch sprake is van een verstoring van de openbare orde of een dreiging daarvan dan kan de burgemeester maatregelen nemen om die orde te herstellen. Hij kan bijvoorbeeld een tijdelijk huisverbod opleggen aan een pleger van huiselijk geweld, iemand die een gevaar is voor zichzelf of zijn omgeving gedwongen laten opnemen of een woning of een ander gebouw sluiten. Ook de burgemeester van Velsen maakt gebruik van deze instrumenten om de openbare orde te handhaven.
Overleg over openbare orde en tegengaan van overlast, openbare ordeproblemen en criminaliteit
Samen met de officier van justitie heeft de burgemeester het gezag over de politie. Daarom heeft de burgemeester geregeld overleg met de officier en de politie over de inzet en het optreden van de politie. Dit overleg is wettelijk vastgelegd en heet de gezagsdriehoek. Deze overleggen hebben soms een specifiek onderwerp. Zo is er in Velsen een regulier driehoeksoverleg (samen met de Koninklijke Marechaussee) over ondermijnende criminaliteit in de haven. Daarnaast is er een afzonderlijk driehoeksoverleg (met Telstar) over de wedstrijden in het betaald voetbal. Ook is er een driehoeksoverleg op regionaal niveau: in de IJmond en in de politie-eenheid Noord-Holland.
Melden van verdachte situaties: doen!
Velsen stimuleert inwoners om bij de politie verdachte situaties te melden. Zo werken politie, woningcorporaties en gemeente sinds 2014 samen in het project Horen, zien en melden. Doel hiervan is dat meer mensen willen melden en aangifte willen doen. Dat gebeurt door informatie over woninginbraken in de gemeente op Facebook te zetten (ca. 6.285 volgers) met de vraag om melding te doen als iemand iets verdachts gezien heeft. Daarnaast geeft het project tijdens bijeenkomsten tips over het melden van verdachte situaties.
Ook stimuleert Velsen dat inwoners uitkijken naar een persoon of een voertuig in de buurt – als iemand vermist wordt of er is een auto gestolen. Velsen financiert Burgernet met een jaarlijkse bijdrage. Deelnemers ontvangen een SMS-bericht met informatie als er net een strafbaar feit is gepleegd of als een persoon vermist is.
Motie Project Safe Streets
In 2018 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen over het project Safe Streets. Dat is een project waarin maatregelen worden genomen om de veiligheidsproblemen van vrouwen en meisjes in de openbare ruimte te verminderen. Het college van burgemeester en wethouders heeft in 2018 een intentieverklaring getekend waarin de uitvoering van de motie is uitgewerkt.
Crisisbeheersing ondergebracht bij de VRK
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de organisatie van hulp bij rampen en crises. De gemeenten in Kennemerland hebben deze taken bij de Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) ondergebracht. De Wet Veiligheidsrisico’s zegt dat Velsen hier aan moet meedoen en meebetalen – samen met de andere gemeenten in Kennemerland.
Iedere veiligheidsregio heeft documenten waarin staat hoe zij omgaat met crises. Voor Velsen is van belang dat er voor Tata Steel en het Noordzeekanaalgebied een eigen rampbestrijdingsplan bestaat. Daarnaast kan de gemeenteraad een zienswijze indienen op een aantal beleidsplannen.
Gemeentelijke organisatie bij crises en incidenten
Bij de organisatie van hulp bij rampen en crises bij de VRK zijn de politie, de brandweer, de geneeskundige diensten en de gemeente betrokken. Vaak (meestal) doen zich incidenten in een gemeente voor waar geen multidisciplinaire crisisorganisatie voor nodig is, maar die wel effect hebben op de openbare orde en veiligheid in de gemeente. Daarom is er ook nog een lokale incidentenorganisatie. Deze organisatie is vastgelegd in het Lokaal incidentenprotocol Velsen.
Veilig Noordzeekanaal: veel ogen kijken mee
Velsen neemt deel aan overleggen over de veiligheid op en om het Noordzeekanaal. Dat doet Velsen samen met de andere Noordzeekanaalgemeenten, de politie, Havenbedrijf Amsterdam, Rijkswaterstaat, Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied en de veiligheidsregio’s Kennemerland, Zaanstreek Waterland en Amsterdam Amstelland. Dit is een netwerkorganisatie die meedenkt over de openbare orde en veiligheid en nautische, fysieke en milieuveiligheid. Deze organisatie draagt bij aan een goede coördinatie van de werkzaamheden die de verschillende organisaties (vanuit hun eigen bevoegdheden) hebben als het gaat om de veiligheid op en om het Noordzeekanaal.
Havenveiligheid geregeld in verordening
De burgemeester van een havengemeente heeft een aantal wettelijke taken op gebied van veiligheid in de haven. Denk aan het toezicht op naleving van wetgeving of certificering van bedrijven die internationaal scheepvaart ontvangen en afhandelen (de International Ship and Port facility Security Code). In plannen staat hoe de gemeente hiermee omgaat. Zo heeft de gemeenteraad van Velsen in 2012 de Regionale Havenverordening vastgesteld waarin bevoegdheden en procedures staan uitgewerkt over havenveiligheid in het Noordzeekanaalgebied. Deze verordening geldt nog steeds.
Diversiteit is belangrijk
De gemeente vindt het belangrijk dat de mensen in Velsen goed met elkaar omgaan. Dat gebeurt niet altijd. Door verschillen tussen mensen is er wel eens sprake van bijvoorbeeld discriminatie over leeftijd, inkomen, opleiding, afkomst, handicap of seksuele voorkeur. Velsen stelt zich daarom als doel om respect voor de verschillen tussen mensen te vergroten en waar nodig inwoners weerbaar te maken tegen de gevolgen van discriminatie.
Discriminatie: iedereen moet makkelijk kunnen melden
Elke burger moet toegang hebben tot een antidiscriminatiebureau om discriminatie te voorkomen en te bestrijden; dat is wettelijk vastgelegd. In Velsen is dat het Bureau Discriminatiezaken Kennemerland. Deze onafhankelijke organisatie werkt aan de bevordering van een tolerante samenleving en bestrijding van ongelijke behandeling. Het bureau regisseert en behandelt klachten, geeft voorlichting, doet onderzoek, maakt beleid en adviseert op het gebied van discriminatie.
Het is bekend dat veel meer mensen een vorm van discriminatie ervaren. Bureau Discriminatiezaken organiseert bijeenkomsten en geeft voorlichting over gelijke behandeling. Daarnaast ondersteunt Velsen initiatieven uit de samenleving die vrijheid benadrukken of discriminatie willen tegengaan. Daarom is Velsen inmiddels ook regenbooggemeente.
Polarisatie: preventie en hulp om tweedeling in de maatschappij tegen te gaan
De verwachting is dat de verschillen tussen mensen de komende jaren alleen maar gaan toenemen. Daardoor kan een twee- of meerdeling ontstaan in de maatschappij. De gemeente probeert die tegen te gaan, onder andere door:
- kwetsbare mensen te helpen of sociale overlast tegen te gaan.
- aandacht voor preventie en de kracht van diversiteit in de samenleving via samenwerking met onder meer maatschappelijke organisaties in het sociaal domein, het onderwijs en in de sport.
Radicalisering in verschillende vormen
Radicalisering is een extreme vorm van polarisatie. De vormen van radicalisering waar momenteel zorgen naar uitgaan zijn islamradicalisme en rechtsextremisme. Daarnaast vragen ook het linksextremisme en dierenrechtenactivisme aandacht. Bij meldingen van één van deze vormen van radicalisering overlegt Velsen met partijen zoals de politie en het openbaar ministerie welke activiteiten kunnen worden uitgevoerd.
Bommenkaart
Regelmatig worden er in Velsen Niet Gesprongen Explosieven (NGE) uit de Tweede Wereldoorlog aangetroffen. Op basis van de eerder opgestelde bodembelastingskaart NGE (hierna: bommenkaart) volgt in 2020 onderzoek naar het effect van naoorlogse veranderingen in de bodem. Hierdoor is bij eventuele bouwwerkzaamheden direct duidelijkheid over de eventuele aanwezigheid van explosieven.